Tại sao chi phí lao động tại Trung Quốc lại tăng? Có phải việc chính phủ Trung Quốc tăng lương tối thiểu là một phần nguyên nhân. Và những nguyên nhân khác là gì?
Đúng vậy, chính phủ Trung Quốc đã ra quyết định bắt buộc nâng lương tối thiểu. Nhưng nhà cung cấp cá rô phi chính cho chúng tôi từ Trung Quốc còn cho biết với mức sống ngày càng tăng, họ ngày càng gặp thách thức lớn trong việc giữ lao động, bất chấp lực lượng lao động tăng lên. Để đối mặt với thách thức này, họ chỉ còn cách giữ những lao động hiện thời. Các doanh nghiệp tư nhân đang nâng lương để cạnh tranh giành lao động, đang ngày càng khan hiếm trong hoạt động chế biến thuỷ sản. Những người lao động có cơ hội làm việc ở các nhà máy dệt may hoặc điện tử, đối lập hoàn toàn với việc ngồi trong một nhà máy chế biến thuỷ sản ẩm ướt. Các nhà quản lý tại đây cũng cần tới 5 tháng để đạo tạo lao động tới một mức kỹ năng và độ khéo léo nhất định, nên việc mất lao động sau đó thật sự là một vấn đề lớn.
Liệu khu vực chế biến thuỷ sản có sẽ rời bỏ Trung Quốc do chi phí lao động tăng?
Rất nhiều ngành công nghiệp đòi hỏi nhiều lao động đã bắt đầu rời khỏi Trung Quốc và đến các nước khác thuộc khu vực Đông Nam Á và Bắc Phi, nơi họ có thể tận dụng lao động với chi phí thấp hơn. Một số ngành bắt đầu rời khỏi đất nước này từ 2 – 3 năm trước. Những ngành thuỷ sản thì vẫn chưa rời khỏi đây do cở sở hạ tầng và cơ cấu chi phí tại đây vẫn rất cạnh tranh. Rõ ràng, chi phí sẽ tiếp tục tăng lên nhưng Trung Quốc thực sự vẫn là một nơi có chi phí sản xuất cạnh tranh. Cơ sở hạ tầng cũng cho thấy Trung Quốc sẽ duy trì vị trí này trong dài hạn trong ngành chế biến thuỷ sản.
Liệu có một nước Bắc Phi hoặc Đông Nam Á nào thu hút sự chú ý đặc biệt của các nhà chế biến thuỷ sản nhờ chi phí lao động tương đối rẻ hay không?
Việt Nam đã thu hút toàn bộ sự chú ý do chính phủ nước này đã đầu tư và cam kết nâng cao cơ sở hạ tầng. Cũng có nhiều ngành sản xuất khác đã di chuyển sang Việt Nam, điều này cho thấy những cơ sở hạ tầng như thiết bị cảng, đường bộ, đường sắt và thiết bị đông lạnh tại đây đã phát triển tốt. Rõ ràng bạn cần có một số lượng lớn thiết bị đông lạnh đảm bảo chất lượng nếu muốn chế biến thuỷ sản.
High Liner đang làm gì để bù đắp chi phí lao động cũng như chi phí nguyên liệu đang ngày một tăng cao, sẽ đẩy giá thuỷ sản tăng lên? Liệu công ty có chuyển gánh nặng tăng giá thành sang khách hàng trong điều kiện kinh tế hiện nay?
Chúng tôi dành một thời lớn thời gian để điều phối chuỗi cung ứng của mình, nhằm bù đắp chi phí nguyên liệu tăng cao, nhờ ký kết các hợp đồng dài hạn với các nhà cung cấp. Việc hợp nhất thậm chí còn đóng vai trò quan trọng hơn khi chúng tôi đang tiến đến cắt giảm chi phí nhờ quy mô. Quy mô càng lớn thì sức mạnh mua càng mạnh, cho phép chúng tôi trở nên cạnh tranh hơn và về cơ bản, bạn sẽ không thể nhận được chiết khấu tăng nếu bạn không thể đặt hàng hoặc mua với khối lượng lớn.
Tôi tin rằng hợp nhất là hướng đi chắc chắn. Đầu tiên cần kế đến cơ sở hạ tầng. Tất cả các hệ thống, từ đánh dấu, sản xuất bền vững đến dữ liệu đều liên quan đến các chương trình IT và đây là một bộ phận ngày càng trở nên quan trọng khi tiếp cận khách hàng. Một loạt doanh nghiệp cùng thực hiện các hoạt động này sẽ dễ dàng hơn so với việc một doanh nghiệp lẻ sử dụng 10 – 20 triệu USD để triển khai. Nhờ thực hiện cùng nhau, hiệu quả chi phí sẽ tăng lên và bạn có thể thực hiện các yêu cầu của các nhà bán lẻ và phân phối.
Đồng USD yếu ảnh hưởng đến High Liner ra sao? Điều này có khiến việc cạnh tranh nguồn cung thuỷ sản trở nên khó khăn hơn?
Đồng USD yếu làm tăng chi phí nhập khẩu so với các loại tiền tệ khác. Điều này sẽ đặt ra một vài thách thức về giá. Và trong 5 năm tới, các mặt hàng thuỷ sản sẽ tiếp tục tăng giá. Khi nắm trong tay đồng USD yếu tức là bạn sẽ phải chịu mức giá hàng hoá tăng lên, như giá ngô, lúa mỳ và đậu tương. Thậm chí giá đã tăng mạnh so với 1 năm trước đây. Giá dầu cũng tăng lên. Trong khi đó, trên thị trường thuỷ sản, các khách hàng châu Á lại có nhu cầu tăng với các sản phẩm giàu protein.
Thuỷ sản là sản phẩm giàu protein và ngày càng trở nên đắt đỏ hơn. Tôi không thấy nhiều tín hiệu cho thấy giá thuỷ sản sẽ giảm. Loại thuỷ sản duy nhất giảm giá trong năm qua là cá Pollock chỉ bởi nguồn cung loại cá này đã tăng đến 30 – 35%. Còn lại, tất cả các chủng loại thuỷ sản khác đều tăng giá và sẽ tiếp tục tăng. Đồng thời tôi cũng không nhận được tín hiệu cho thấy nguồn cung thuỷ sản đánh bắt hay nuôi trồng tăng mạnh để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng tăng nhanh chóng trên toàn cầu. Nếu quan sát hoạt động sản xuất cá rô phi, tôi không nghĩ rằng diện tích nuôi cá rô phi hiện nay là đủ hoặc tăng mật độ có thể giúp tăng sản lượng đủ để đáp ứng nhu cầu.
Chúng ta hãy nói về phía người tiêu dùng. Dòng sản phẩm nào của High Liner đang thu hút sự chú đặc biệt của khách hàng?
Dòng sản phẩm FireRoasters™ của chúng tôi hiện là dòng sản phẩm thành công nhất kể từ khi chúng tôi tung ra sản phẩm Upper Crust™ hồi cuối năm 2003 – đầu năm 2004. Đây là thời điểm mà thế hệ sinh ra sau chiến tranh trở nên già đi và chăm sóc sức khoẻ nhiều hơn. Các phương tiện truyền thông đại chúng đang có tác dụng tích cực trong việc thúc đẩy mọi người tiêu dùng thuỷ sản. Nhưng tôi cũng tin rằng người tiêu dùng đang ngày càng hướng đến các loại sản phẩm thuỷ sản sạch. Họ muốn tiêu dùng các sản phẩm được sản xuất tự nhiên, tức là các sản phẩm ít được bọc vụn bánh mỳ hoặc bột hơn. Họ muốn sản phẩm sạch về hình thức cũng như chứa tất cả các thành phần tự nhiên, ít béo, ít kiềm, phù hợp với phong cách sống hướng đến sức khoẻ.
Dòng sản phẩm FireRoasters™ được tung ra thị trường với mục đích này và hoàn toàn hài lòng với kết quả đạt được cho đến nay. Đây là một nền tảng tuyệt vời do sản phẩm đã đạt được những yêu cầu mà tôi cho rằng các sản phẩm thuỷ sản đang hướng tới. Nhiều khách hàng muốn mua các sản phẩm thuỷ sản nhưng khi mang các sản phẩm này về nhà, họ lại không biết cách chế biến chúng. Do đó, họ chỉ thêm một chút chanh – tiêu lên bề mặt và cho vào lò nướng để chế biến. Các dòng sản phẩm của chúng tôi giúp họ có cảm giác đang tiêu dùng một sản phẩm tiện dụng nhưng tự nhiên. Các sản phẩm này giúp họ được thưởng thức hương vị đậm đà với những thành phần thời thượng. Khi mua các sản phẩm này, họ chỉ cần cho vào lò vi sóng hoặc lò nướng và thưởng thức trong vòng 15 phút. Giống như hầu hết các gia đình tại Mỹ khác, vợ tôi và tôi đều thảo luận với nhau 4:30 hàng chiều về việc sẽ ăn gì buổi tối nay.
Các chủng loại thuỷ sản nào có tiềm năng trên thị trường Mỹ?
Cá da trơn. Đây là loại thuỷ sản được nuôi trồng lớn. Quan trọng là giá loại cá này ở khoảng giữa giá cá rô phi và cá Pollack. Loại thuỷ sản này thường xuyên nằm trong diện theo dõi tại Mỹ, và được phân phối với nhiều tên gọi như basa, tra hoặc cá da trơn. Các loại cá thịt trắng này vẫn chưa đạt đến mức độ phổ biến như cá rô phi. Tôi cho rằng vị trí của cá da trơn trên thị trường Mỹ hiện khá tương đồng với cá rô phi khoảng 10 – 15 năm trước, khi mặt hàng này đang trong top 10 sản phẩm thuỷ sản được tiêu dùng nhiều nhất tại Mỹ và hầu hết người Mỹ vẫn chưa biết đây là sản phẩm gì. Và tại thị trường này trong vài năm qua đã xảy ra một cuộc chiến thương mại khốc liệt giữa các nhà cung cấp nước ngoài và ngành sản xuất cá da trơn nội địa. Đây thực sự là một loại thuỷ sản tiềm năng nhưng cần gia tăng giá trị. Cho tới nay, USDA vẫn có một vài quan ngại về sản phẩm này trên thị trường Mỹ. Giá cá da trơn thường rẻ hơn cá rô phi khoảng 70 cents/pound. Nhưng nhiều công ty, ngay cả chúng tôi, vẫn dè dặt thúc đẩy phân khúc sản phẩm này do chưa biết USDA có thể có quy định gì với sản phẩm này.
Kim Dung AGROINFO
Theo Seafood Sources