Hội thảo ghi nhận thành tựu xuất khẩu gạo của Việt Nam thời gian qua, rút ra bài học là khả năng chọn tạo nhiều giống lúa có khả năng chống chịu sâu bệnh, ngon cơm, giàu chất dinh dưỡng và thích nghi điều kiện biến đổi khí hậu, từng bước đáp ứng yêu cầu ăn no, ăn ngon.

Viện lúa ĐBSCL, trường Đại học Cần Thơ đã giúp nông dân ĐBSCL chọn lựa những giống lúa có tính thích nghi cao. Hiện nay, 80% diện tích canh tác trong vùng sử dụng giống ưu tú của các viện, trường này.

Theo kỹ sư Hồ Quang Cua, phó giám đốc sở NN-PTNT tỉnh Sóc Trăng, giống lúa từ ST1 đến ST 21 có phẩm chất gạo không thua kém sản phẩm có sức cạnh tranh của Thái Lan. Theo ông, khi mở rộng vùng áp dụng qui trình thực hành nông nghiệp tốt (GAP), bảo đảm được chất lượng theo yêu cầu của thị trường, doanh nghiệp quan tâm nhiều hơn đến vùng nguyên liệu,… lợi ích người trồng lúa sẽ tốt hơn.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Trí Ngọc, cục trưởng Cục trồng trọt, bộ NN-PTNT, lúa gạo Việt Nam đang đứng trước những thách thức về biến đổi khí hậu, chất lượng và giá trị lúa gạo đang có sự cạnh tranh gay gắt với nhiều quốc gia xuất khẩu gạo. Trong khi đó, tồn tại kéo dài trong chuỗi giá trị là khâu thu hoạch, phơi sấy, bảo quản, tồn trữ và xây dựng thương hiệu lúa gạo chưa có giải pháp tối ưu. Ông Ngọc lưu ý sự suy thoái về đất đai, tầng canh tác lúa, nguồn nước phục vụ sản xuất…cũng là những thách thức lớn.

Ông Grant Singleton, chuyên gia Viện nghiên cứu lúa gạo Quốc tế (IRRI) cho rằng Chương trình nghiên cứu nước tưới đã góp phần đáng kể vào sự phát triển sản xuất lúa gạo ở Việt Nam. Trong tương lai, bên cạnh việc nghiên cứu quản lý tài nguyên phục vụ sản xuất, cần hướng nông dân trồng lúa theo tiêu chuẩn Viet GAP. Việc cấp chứng nhận chú ý đến những nông dân vốn có qui mô sản xuất nhỏ.

Theo SGTT