Ông Kiều cho rằng, hiện nay hệ thống pháp luật SHTT của nước ta tương đối đầy đủ. Các quy định về SHTT phù hợp với các quy định về SHTT của các nước và Hiệp định TRIPS. Nghị định 105/2006/NĐ-CP, ngày 22/9/2006 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ về bảo vệ quyền SHTT và quản lý nhà nước về sở hữu trí tuệ đã quy định rất rõ thẩm quyền của mỗi cơ quan có liên quan đến SHTT. Vấn đề đặt ra đối với các DN cũng như các cơ quan thực thi là tổ chức thực hiện như thế nào để đạt hiệu quả cao nhất.
- Như ông đã nói thì hệ thống pháp luật về SHTT của chúng ta hiện nay về cơ bản là đầy đủ, nhưng việc thực thi vẫn còn nhiều vướng mắc. Vậy lý do của vấn đề này là gì, thưa ông?
Theo tôi, hiện nay các DN cũng chưa thực sự quan tâm nhiều đến SHTT, chưa nắm chắc các quy định về trình tự, thủ tục để tự bảo vệ mình khi có hành vi xâm phạm quyền SHTT. Chẳng hạn, hiện nay Chính phủ đã quy định rõ ràng thẩm quyền của mỗi cơ quan liên quan đến thực thi quyền SHTT. Tuy nhiên, một số DN lại không biết gửi đơn cho cơ quan có thẩm quyền nào khi có vi phạm xảy ra.
Về phía các cơ quan thực thi quyền SHTT, không phải ai cũng cập nhật được ngay các chính sách, quy định mới về SHTT nên về cơ bản các cơ quan thực thi vẫn thực hiện theo cơ chế cũ, tức là dựa vào kết luật của cơ quan giám định (Trước đây, theo Nghị định 12/1999//NĐ-CP quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực sở hữu công nghiệp có xác định vai trò của kết luận giám định của Cục SHTT, các cơ quan chức năng dựa vào đó để xử lý những vi phạm). Tuy nhiên, vừa qua nhiều ý kiến cho rằng, Cục SHTT chỉ nên là cơ quan xác lập quyền. Việc giám định về SHCN nên để cho các tổ chức, cá nhân nào đáp ứng đủ các điều kiện theo luật định thì được phép hành nghề giám định về sở hữu công nghiệp. Các kết luận giám định này được coi là căn cứ để Toà án, Cảnh sát, Thanh tra, QLTT, Hải quan ra quyết định xử lý.
Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là hiện nay vẫn chưa có một tổ chức giám định nào được thành lập và hành nghề vì chưa có văn bản quy định cụ thể việc này. Bên cạnh đó, việc cấp thẻ giám định viên - một yêu cầu bắt buộc cho tổ chức giám định cũng chưa được triển khai.
- Như vậy, việc giám định về vi phạm quyền SHTT đang có một “khoảng trống”?
Nói vậy cũng có phần đúng, bởi vì trước đây, DN bị vi phạm về SHCN thì nộp đơn đề nghị Cục SHTT nhờ giám định. Cục SHTT căn cứ vào hồ sơ, tài liệu và kết luận có hay không việc vi phạm. Sau đó DN gửi văn bản này yêu cầu cơ quan QLTT, Cảnh sát, Hải quan, Thanh tra KHCN xử lý vi phạm.
Nhưng hiện nay những quy định này đã thay đổi. Nếu bị vi phạm về SHCN, DN đã cảnh báo cho bên vi phạm biết nhưng họ không chấm dứt hành vi vi phạm thì DN mới gửi đơn cho QLTT, Cảnh sát, Hải quan, Thanh tra KHCN đề nghị xử lý đối tượng vi phạm. Khi nhận được đơn của DN, các cơ quan này sẽ xem xét. Nếu có đủ căn cứ kết luận là vi phạm thì ra quyết định xử lý. Nếu còn băn khoăn, các cơ quan thực thi sẽ gửi tài liệu và đề nghị Cục SHTT cho ý kiến về mặt chuyên môn. Như vậy, các cơ quan thực thi vẫn được Cục SHTT hỗ trợ về chuyên môn khi xử lý các hành vi vi phạm SHTT.
- Theo ông, các DN cũng như các cơ quan có thẩm quyền trong giai đoạn hiện nay cần làm gì để tăng cường hơn nữa hiệu quả thực thi quyền SHTT?
Theo tôi, về phía các DN, trước hết cần phải nắm vững các quy định của Luật SHTT và các văn bản liên quan để tự bảo vệ mình và chủ động yêu cầu các cơ quan chức năng có thẩm quyền can thiệp nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình khi có hành vi xâm phạm SHTT xảy ra. Mỗi DN nên có bộ phận phụ trách về SHTT hoặc thông qua các Cty tư vấn giúp đỡ.
Về phía các cơ quan thực thi luật SHTT, phải nắm bắt được những thay đổi của luật, phải nâng cao trình độ để đưa ra những quyết định đúng đắn, phù hợp với quy định của pháp luật.
- Xin cảm ơn ông!