Du khách lần đầu đến Phú Quốc đã mê mẩn trước vẻ đẹp của các sản phẩm mỹ nghệ, nữ trang làm từ ngọc trai Phú Quốc. Ít ai biết một trong những người làm ra ngọc chính hiệu Phú Quốc từng tha phương cầu thực và 20 năm thăng trầm với nghề. Đó là anh Hồ Phi Thủy - chủ cơ sở ngọc trai Ngọc Hiền (Dương Tơ, An Thới). Anh đã trở thành ông chủ ngọc trai lúc 39 tuổi...
Thủng màng nhĩ, bỏ biển lên bờ
Ở đảo, những người có vùng nuôi trai lớn như anh Thủy chỉ đếm được trên đầu ngón tay. Cơ sở Ngọc Hiền trải dài từ bắc đảo xuôi về nam đảo Hàm Ninh.
Năm 1989, anh Thủy lần đầu ra Phú Quốc làm nghề thợ lặn, mò bắt ốc xà cừ bán cho cơ sở sơn mài. Sau đó, anh chuyển đủ thứ nghề, từ đánh bắt cá đại dương đến thu lượm sắt, thép vụn dưới lòng biển để kiếm sống. Mấy năm bám nghề thợ lặn, anh dành dụm mua được chiếc ghe cào. Khi bỏ biển lên bờ, anh bán ghe cho chủ một cơ sở nuôi cấy trai của người Nhật ở xã Dương Tơ. Mất “cần câu cơm” nên anh xin làm thuê ở cơ sở này. Nhờ siêng năng, chịu khó học hỏi, anh được người Nhật tin tưởng giao nhiệm vụ lặn biển, thăm dò kiểm soát vùng nuôi, theo dõi khi cấy ngọc trai.
Gần bốn năm vừa học vừa làm, anh đã nắm bắt được kỹ thuật cấy. Khi cơ sở ngọc trai Dương Tơ giải thể, anh Thủy mua lại bộ đồ nghề cấy ngọc và bắt đầu khởi nghiệp nuôi trai.
Anh tâm sự: “Tôi quê Quảng Nam, xuất thân trong gia đình nghèo, đông con. Năm 19 tuổi, gia đình không lo nổi học phí đại học, tôi vào đời với hai bàn tay trắng, phiêu bạt khắp nơi tìm việc. Tôi ra đảo Phú Quốc với cái nghề thợ lặn vô cùng nguy hiểm. Chỉ cần một sơ sẩy nhỏ là vùi thây dưới lòng biển lạnh. Làm nghề vài năm thì đôi tai tôi bị thủng hai màng nhĩ. Dành dụm được chút ít tiền nhờ ăn uống tiện tặn trong mấy năm làm thợ, tôi đánh bạo dốc hết mua năm bộ thiết bị cấy ngọc, một số lồng nuôi và chiếc ghe. Từ đó tôi bám nghề cho đến nay”.
Bởi ít vốn nên sau khi tiếp nhận cơ sở của người Nhật, anh Thủy chỉ dám thả nuôi 3.000 con trai giống để thử nghiệm. Mẻ trai đầu tiên có đến 65% trai có thể cấy và cho ra ngọc thương phẩm. Năm đó anh huề vốn. Vài năm sau, ngọc trai cho lợi nhuận và có bao nhiêu lợi nhuận, anh đổ hết vào mua sắm trang ngư cụ, thuê thêm nhân công nhằm mở rộng vùng nuôi.
Thuê lại “ông chủ” của mình
“Trai giống thả nuôi chỉ nhỏ bằng sợi tóc. Nuôi gần 15 tháng mới có thể cấy ngọc vào bộ phận sinh sản của nó. Rồi gần 15 tháng nữa trai mới cho thu ngọc. Đó là chưa nói đến rủi ro. Thấy mình chưa nắm vững kỹ thuật nuôi trai, tôi thuê một người Nhật làm cố vấn kỹ thuật, lương mỗi tháng hơn 1.000 USD. Người này trước đây từng làm quản đốc nơi cơ sở tôi làm thuê. Tôi nhờ ông ta mỗi năm chỉ cần bay sang Phú Quốc một tuần xem vùng nuôi trai của tôi có vấn đề gì không. Chính vì thế, trai của tôi nuôi liên tục thu về thắng lợi” - anh Thủy cho biết.
Hiện vợ chồng anh Thủy đang nắm giữ trong tay khối tài sản bạc tỷ, trong đó có một nhà trưng bày sản phẩm ngọc trai chính hiệu Phú Quốc với hàng chục ngàn viên ngọc quý tại khu du lịch bãi Trường, xã Dương Tơ.
Đến năm 2008, anh Thủy sở hữu trên 1,5 triệu con trai. Năm ngoái, anh thu về khoản lợi nhuận hơn bốn tỷ đồng từ con trai.
Thông thường, mỗi ký ngọc xô lô (loại 200 viên/kg) anh Thủy bán giá 50 triệu đồng, một viên ngọc đẹp loại lớn có giá 14 triệu đồng và một xâu chuỗi ngọc khoảng chục viên do cơ sở Ngọc Hiền làm ra có giá bán đến 80 triệu đồng. “Ngọc trai chính hiệu Phú Quốc khi đốt bằng lửa thì viên ngọc sẽ mất màu và ngọc chết. Còn ngọc trai chất lượng thấp thì đốt lên viên ngọc sẽ chảy ra như đốt mủ vậy” - anh Thủy chỉ ra kinh nghiệm.
Từ một thanh niên chân đất, giờ đây anh Thủy đã là một ông chủ ngọc trai của vùng biển đảo. Hàng năm anh Thủy trích ra một khoản tiền không nhỏ đóng góp cho địa phương xây dựng công trình phúc lợi xã hội.