Nghị định gồm 7 chương, 31 điều quy định về công tác kiểm dịch thực vật nhập khẩu, xuất khẩu, chuyển khẩu, tạm nhập tái xuất, tạm xuất tái nhập, quá cảnh, kiểm dịch thực vật nội địa và xử lý vật thể thuộc diện kiểm dịch thực vật. Cụ thể là các hoạt động kiểm dịch thực vật nhập khẩu; kiểm dịch thực vật xuất khẩu; kiểm dịch thực vật quá cảnh; kiểm dịch thực vật nội địa; xử lý vật thể thuộc diện kiểm dịch thực vật.
Ngoài những thuật ngữ đã được nêu trong Điều lệ kiểm dịch thực vật, Nghị định còn đưa ra những thuật ngữ mới và giải thích rất chi tiết, rõ ràng như: sinh vật gây hại, dịch hại thuộc điều chỉnh nhưng không phải dịch hại kiểm dịch thực vật, dịch hại thuộc diện điều chỉnh, sinh vật gây hại lạ, sinh vật có ích, phân tích nguy cơ dịch hại, giám sát dịch hại, tính tương đương của các biện pháp kiểm dịch thực vật, giống cây trồng mới được nhập khẩu lần đầu tiên…
Nghị định quy định rõ trách nhiệm của chủ vật thể, cơ quan kiểm dịch thực vậ, các cơ quan Nhà nước, UBND các cấp cũng như trách nhiệm và quyền hạn của cán bộ kiểm dịch thực vật. Tuy nhiên, khác với Điều lệ trước đây quy định rằng cơ quan kiểm dịch thực vật có quyền giám sát về mặt kiểm dịch thực vật, theo Nghị định mới, công tác này được xác định là trách nhiệm của các cơ quan kiểm dịch thực vật.
Ngoài 2 hành vi bị nghiêm cấm đã được quy định tại điều lệ (đưa dịch hại thuộc diện điều chỉnh, sinh vật gây hại lạ còn sống ở bất kỳ giai đoạn sinh trưởng nào vào Việt Nam và đưa dịch hại thuộc diện điều chỉnh còn sống đến các vùng chưa có dịch), Nghị định còn nghiêm cấm 2 hành vi đưa vật thể thuộc danh mục phải phân tích nguy cơ dịch hại và thực vật mang theo đất dưới mọi hình thức vào Việt Nam. Chủ vật thể không thực hiện việc kiểm dịch thực vật theo quy định của pháp luật sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính.
Nghị định kiểm dịch thực vật