Phát hành trái phiếu doanh nghiệp
Năm 2007, các doanh nghiệp đua nhau phát hành cổ phiếu để tăng vốn điều lệ và huy động vốn cho các dự án đầu tư. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng dễ dàng tìm được phần thặng dư vốn sau khi phát hành cổ phiếu. Nhưng việc phát hành đó giờ đây không dễ thực hiện khi nhà đầu tư ngày càng thờ ơ. Hiện nay, trái phiếu doanh nghiệp được xem như một giải pháp tối ưu cho những doanh nghiệp đang cần vốn đầu tư. Tại đại hội cổ đông thường niên năm 2008 vừa qua, Công ty cổ phần dệt may Thành Công đã trình kế hoạch phát hành 1.000 tỉ đồng trái phiếu chuyển đổi nhằm huy động vốn ban đầu để triển khai các dự án bất động sản do công ty làm chủ đầu tư. Trái phiếu này có mệnh giá 100.000 đồng, thời hạn phát hành 3 năm và lãi suất cố định 12%/năm. Người sở hữu trái phiếu (trái chủ) sẽ được chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông theo tỷ lệ quy định của từng năm. Bên cạnh đó, các trái chủ cứ sở hữu 15.000 trái phiếu chuyển đổi này sẽ được hưởng quyền ưu tiên mua 1 căn hộ tại các dự án bất động sản của công ty gồm Thành Công Tower 1, Thành Công Tower 2 và Thành Công Tower 4.
Theo kế hoạch, số trái phiếu này cũng sẽ được niêm yết tại Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM để tăng tính thanh khoản... Công ty cổ phần phát triển bất động sản Phát Đạt cũng cho biết đã phát hành 98 tỉ đồng trái phiếu vào đầu năm 2008. Tuy nhiên, nhu cầu vốn của công ty này rất lớn do kế hoạch năm 2008 - 2009 sẽ triển khai nhiều dự án bất động sản. Ông Nguyễn Văn Đạt, Chủ tịch Hội đồng quản trị (HĐQT) Công ty Phát Đạt cho biết bên cạnh việc phát hành cổ phiếu để tăng vốn điều lệ từ 1.302 tỉ đồng hiện nay lên 1.500 tỉ đồng, công ty sẽ phát hành thêm trái phiếu cho các dự án. Tuy nhiên, tùy thuộc vào từng thời điểm và từng dự án khác nhau công ty sẽ công bố số lượng trái phiếu phát hành cụ thể. Chủ tịch HĐQT một công ty đang niêm yết tại sàn TP.HCM cũng cho biết trái phiếu doanh nghiệp sẽ là lựa chọn tối ưu trong năm nay nếu công ty cần vốn mà nguồn vay ngân hàng không đủ.
Vay "trong nhà"
Việc phát hành cổ phiếu, trái phiếu doanh nghiệp là chuyện tính đến đối với các công ty khi cần vốn cho hoạt động của mình. Thế nhưng, Công ty cổ phần dịch vụ Phú Nhuận (Maseco) còn tính đến phương án vay vốn từ cán bộ nhân viên của công ty. Bà Trương Thị Thanh Tâm - Chủ tịch HĐQT Maseco cho biết nhu cầu vốn của công ty trong năm nay khoảng 200 tỉ đồng. Nếu tính đến các dự án đầu tư trong giai đoạn 2008 - 2009 thì số vốn cần lên đến 500 tỉ đồng. Trong kế hoạch hoạt động của mình, công ty đã chủ động giảm doanh thu kinh doanh nông sản xuất khẩu trong năm nay vì hoạt động này cần vốn khá lớn. Bên cạnh việc phát hành thêm cổ phiếu để tăng vốn điều lệ từ 30 tỉ đồng lên 150 tỉ đồng vào đầu năm 2009 nhằm bổ sung vốn lưu động và đủ vốn đối ứng để vay đầu tư các dự án, công ty cũng tính đến việc phát hành thêm trái phiếu doanh nghiệp. Nhưng việc phát hành thêm cổ phiếu và trái phiếu cần phải có thời gian, nhất là phải được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước thông qua. Vì vậy theo bà Trương Thị Thanh Tâm, công ty dự tính trước mắt sẽ huy động vốn từ cán bộ nhân viên trong công ty với lãi suất cao hơn lãi suất tiền gửi tiết kiệm của ngân hàng một tí. "Dù nguồn vốn này không nhiều như phát hành trái phiếu rộng rãi nhưng cũng đáp ứng được phần bổ sung cho vốn lưu động để kinh doanh trong thời điểm khó khăn hiện nay", bà Tâm nói.
Không thể vay vốn từ nhân viên vì đa số là công nhân với mức thu nhập thấp, tổng giám đốc một công ty may tại TP.HCM cho biết những thành viên chủ chốt của công ty đang cố gắng "huy động" vốn từ người thân, bạn bè để cho công ty mượn lại. Theo ông, ví dụ lãi suất gửi tiết kiệm của ngân hàng hiện là 1%/tháng thì doanh nghiệp mượn và trả lãi suất 1,2%/tháng. Lãi suất này vừa có lợi cho người gửi, vừa có lợi cho doanh nghiệp vì cũng không cao bằng đi vay ngân hàng như hiện nay. Tất nhiên, nguồn vay này không nhiều bằng vay từ ngân hàng nhưng đây là giải pháp tình thế mà doanh nghiệp phải thực hiện. Rõ ràng nhiều doanh nghiệp đang phải đối diện với những khó khăn về nguồn vốn và đây cũng là dịp để họ tự xem xét lại nguồn tài chính cũng như các dự án đầu tư kinh doanh của mình.