Thủ tướng Chính phủ báo cáo giải trình trước Quốc hội tại phiên chất vấn ngày 19/11/2009

Toàn văn báo cáo giải trình của Thủ tướng! 

Tại kỳ họp này đã có 112 đại biểu Quốc hội gửi 254 chất vấn đến Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các thành viên Chính phủ. Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu các thành viên Chính phủ theo chức năng, nhiệm vụ được giao và thừa uỷ quyền của Thủ tướng Chính phủ trả lời bằng văn bản đối với các chất vấn của các vị đại biểu Quốc hội.

Trong 2 ngày qua 4 Bộ trưởng đã trực tiếp trả lời chất vấn tại hội trường. Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ báo cáo giải trình thêm về một số nội dung thuộc ba nhóm vấn đề mà nhiều vị đại biểu Quốc hội và đồng bào cử tri cả nước quan tâm, chất vấn và đây cũng là những công việc mà Chính phủ sẽ tập trung chỉ đạo nhằm thực hiện thắng lợi Nghị quyết của Quốc hội.

Nhóm vấn đề đầu tiên mà Thủ tướng đề cập là các giải pháp nhằm phục hồi tăng trưởng, giữ ổn định kinh tế vĩ mô, không để lạm phát cao trở lại và thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế.

Tháng 12 ban hành các chính sách hỗ trợ cụ thể

Một trong những vấn đề được quan tâm nhiều trong nhóm vấn đề này là việc thực hiện kích thích kinh tế tới đây như thế nào. Sau khi điểm lại ngắn gọn các kết quả kinh tế xã hội thời gian qua với sự đóng góp không nhỏ của gói kích cầu, Thủ tướng cho biết, tiếp thu ý kiến thảo luận của các vị đại biểu Quốc hội, Chính phủ đã thống nhất chủ trương là cần tiếp tục có các chính sách hỗ trợ, kích thích thiết thực để vừa hỗ trợ cho phục hồi tăng trưởng, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, vừa để cho các doanh nghiệp thích ứng dần với lãi suất thị trường và không để lạm phát cao trở lại.

Trên cơ sở đánh giá việc thực hiện các chính sách đã áp dụng trong năm 2009, Chính phủ sẽ xem xét toàn diện để chính thức ban hành trong tháng 12/2009 các chính sách hỗ trợ cụ thể áp dụng trong năm 2010. Đồng thời, Chính phủ cũng sẽ ban hành Nghị định về chính sách tín dụng hỗ trợ cho phát triển nông nghiệp, nông thôn theo tinh thần Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá X.

Điều hành chính sách tiền tệ theo nguyên tắc thị trường

Về việc điều hành chính sách tài chính tiền tệ, Thủ tướng thừa nhận nhiệm vụ điều hành trên lĩnh vực trọng yếu và rất nhạy cảm này trong thời gian tới (có cả nguyên nhân bên trong và bên ngoài tác động) là ”rất phức tạp, khó khăn”, đòi hỏi Chính phủ và các cơ quan chức năng của Chính phủ phải bám sát tình hình, nâng cao năng lực dự báo và phải có những chính sách, giải pháp chỉ đạo điều hành kịp thời, linh hoạt, phù hợp...

Thủ tướng nên rõ: ”Chủ trương nhất quán của Chính phủ là không phát hành tiền cho chi tiêu ngân sách. Toàn bộ số vay bù đắp bội chi ngân sách được dành cho đầu tư phát triển. Việc điều hành chính sách tiền tệ phải theo nguyên tắc thị trường và chủ yếu thông qua các công cụ thị trường mở. Chủ động giữ ổn định và từng bước hạ mặt bằng lãi suất cho phù hợp với yêu cầu khôi phục tăng trưởng, nhất là sau khi Nhà nước giảm dần và kết thúc các giải pháp hỗ trợ kích thích kinh tế”.

Chỉ phát hành trái phiếu khi đã có nhu cầu giải ngân

Một số vị đại biểu Quốc hội băn khoăn về tiến độ giải ngân, về chất lượng và hiệu quả của các dự án đầu tư, về việc không thực hiện hết kế hoạch vốn trái phiếu chính phủ năm 2009 trong khi vẫn tiếp tục tăng đầu tư trong kế hoạch năm 2010.

Thủ tướng cho biết, Nghị quyết của Quốc hội vừa được thông qua đã đề ra chỉ tiêu tổng vốn đầu tư toàn xã hội năm 2010 so với GDP là khoảng 41%; đồng thời, quyết định giảm tỷ lệ bội chi ngân sách xuống 6,2% trên cơ sở phấn đấu tăng thu, tiết kiệm chi và giữ tổng mức đầu tư từ ngân sách nhà nước và từ trái phiếu chính phủ xấp xỉ năm 2009.

Trước Quốc hội, Thủ tướng đã giải trình ngắn gọn về hàng loạt giải pháp để đạt được mức huy động đầu tư cao nhất, giải ngân hiệu quả nhất... Riêng về nguồn vốn trái phiếu Chính phủ, theo Thủ tướng, Chính phủ sẽ báo cáo ngay với Uỷ ban Thường vụ Quốc hội về phương án phân bổ cho kế hoạch năm 2010 và chỉ phát hành trái phiếu vay vốn khi đã có nhu cầu giải ngân. Chính phủ sẽ tiếp tục phân cấp đầu tư cho các địa phương đi liền với nâng cao chất lượng công tác quy hoạch và kiểm tra, giám sát.

Đẩy mạnh chuyển đổi mô hình tăng trưởng

Trong nhóm vấn đề thứ nhất này, Thủ tướng đã làm thêm một số vấn đề về hiệu quả đầu tư như việc giảm dần hệ số ICOR, tái cấu trúc nền kinh tế, hiệu quả hoạt động của các tập đoàn, tổng công ty nhà nước.

Thủ tướng cho biết, những nội dung chủ yếu của tái cấu trúc nền kinh tế và chuyển đổi mô hình tăng trưởng sẽ được đề cập đầy đủ trong Đề án và quá trình thảo luận  thông qua Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2011 - 2020 và Kế hoạch 5 năm 2011 - 2015 nhưng ngay trong kế hoạch năm 2010, chúng ta cũng đã thể hiện một số bước cụ thể nhằm thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế.

Việc tiếp tục huy động vốn đầu tư toàn xã hội tương đương khoảng 41% GDP, đồng thời bảo đảm giải ngân nhanh và sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn, trong đó vốn ngân sách và trái phiếu Chính phủ trong kế hoạch năm 2010 chiếm 23% trong tổng vốn đầu tư toàn xã hội, để tập trung đầu tư cho kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội sẽ tạo thêm một bước quan trọng trong việc giải quyết các điểm nghẽn của phát triển, tạo tiền đề để đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế và chuyển đổi mô hình tăng trưởng.

Tập trung giải quyết các bức xúc xã hội

Nhóm vấn đề thứ hai là việc tập trung chỉ đạo giải quyết một số vấn đề bức xúc về xã hội.

Tại Kỳ họp này, nhiều ý kiến của đại biểu Quốc hội và đồng bào cử tri cả nước cũng đã nêu và phân tích rõ thêm một số vấn đề bức xúc về xã hội như chất lượng đào tạo đại học; đào tạo nghề, vệ sinh an toàn thực phẩm, tình, ô nhiễm môi trường; xây dựng thuỷ điện và vận hành các hồ chứa, ùn tắc và tai nạn giao thông; úng ngập ở một số thành phố lớn...

Trong nhóm vấn đề này, Thủ tướng trình bày làm rõ hơn về 7 vấn đề. Đó là tập trung chỉ đạo thực hiện có kết quả các chính sách và chương trình, dự án về giảm nghèo nhanh và bền vững; Đẩy mạnh đào tạo nghề, giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người lao động; Tập trung chỉ đạo bảo đảm chất lượng giáo dục đại học; Tạo bước chuyển biến trong công tác chăm sóc sức khoẻ nhân dân; Triển khai thực hiện có hiệu quả chương trình mục tiêu quốc gia và cuộc vận động xây dựng nông thôn mới; Tăng cường quản lý nhà nước để bảo vệ lợi ích chính đáng của người tiêu dùng; Tăng cường công tác bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai...

Về vấn đề xây dựng thủy điện và vận hành các hồ chứa, Thủ tướng cho biết, theo quy hoạch, từ năm 2006, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 285 quy định thẩm quyền phê duyệt Quy trình vận hành đối với các hồ chứa thuỷ điện trong đó có yêu cầu cắt giảm lũ đối với những hồ lớn.

”Việc phê duyệt Quy trình vận hành cho những hồ chứa này đã được thực hiện khi công trình đưa vào sử dụng, qua thực tế các mùa mưa lũ phải tiếp tục rà soát để có điều chỉnh bổ sung cho phù hợp, bảo đảm vận hành an toàn công trình và cắt giảm lũ có hiệu quả cho hạ lưu”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quy trình vận hành hệ thống hồ chứa trên sông Đà và sông Lô và đã được sử dụng để vận hành các hồ chứa thuỷ điện Hoà Bình, Tuyên Quang, Thác Bà và đang mở rộng quy trình vận hành liên hồ này khi thuỷ điện Sơn La, Lai Châu đi vào hoạt động; đang chỉ đạo khẩn trương xây dựng Quy trình vận hành liên hồ cho các lưu vực sông khác còn lại trên địa bàn cả nước, trong đó có lưu vực các sông trên địa bàn miền Trung và Tây Nguyên; tổ chức kiểm tra việc xây dựng, ban hành quy trình và tổ chức vận hành các hồ chứa trên địa bàn cả nước.

Các vấn đề về phát triển kinh tế - xã hội mà các đại biểu và cử tri quan tâm được Thủ tướng giải trình, làm rõ - Ảnh minh họa