Chúng ta quy định trả lương qua thẻ từ 1/1/2008, theo ông hệ thống ngân hàng có đủ đảm bảo cho hàng trăm nghìn cán bộ viên chức sắp tới sẽ được nhận lương qua thẻ?

Theo tôi, trước hết là mở tài khoản và thanh toán, trả lương cho cán bộ nhân viên qua tài khoản là việc hết sức đơn giản. Chỉ mở tài khoản và chuyển tiền vào đó hoàn toàn có thể làm được nhưng câu hỏi đặt ra là khi tôi có tài khoản rồi thì các dịch vụ của ngân hàng thật tốt, thật hiện đại thì phải dần từng bước mới thực hiện được, chưa thể có ngay được như nước ngoài.

Phải nói số lượng dịch vụ của ngân hàng hiện vẫn còn hạn chế, chưa nhiều mặc dù đã có rất nhiều tiến bộ, cố gắng của các ngân hàng.

Ví dụ các ngân hàng ở nước ngoài thanh toán điện tử là chính, việc trực tiếp ra ngân hàng hầu như rất ít; thanh toán online, thanh toán tại nhà là rất khó khăn, hiện nay không phải ngân hàng nào cũng có đầy đủ các điều kiện đó. Nếu có chủ yếu là dịch vụ tư vấn, dịch vụ tra cứu... các dịch vụ thanh toán thực tế cần phải chờ một khoảng thời gian nữa mới có thể thiết lập hệ thống được.

Điều đó không phải chỉ có ngân hàng mà bản thân hệ thống viễn thông của chúng ta cũng phải nâng cấp nhiều. Bên cung ứng điện, cung ứng nước cũng phải chấp nhận việc thanh toán bằng điện tử, các nhà hàng, siêu thị... cũng phải chấp nhận thanh toán mới được.

Hiện nay rất nhiều siêu thị vẫn chưa chấp nhận thanh toán bằng thẻ, vẫn phải thanh toán bằng tiền mặt. Nên chúng ta vẫn cần phải có thêm thời gian.

Việc doanh nghiệp, đơn vị nào đó trả lương cho người lao động vào một tài khoản bắt buộc thuộc một ngân hàng nào đó liệu có vi phạm quyền tự do sở hữu không thưa ông?

Không hẳn như vậy, vì nếu như người lao động không thích dịch vụ của ngân hàng mà chủ sử dụng lao động dùng để trả lương thì có thể mở tài khoản ở ngân hàng mà mình thích, sau khi người sử dụng trả tiền vào tài khoản bắt buộc, anh có thể chuyển toàn bộ số tiền đó qua tài khoản mà anh yêu thích hoặc tin tưởng. Lúc đó cái tài khoản được mở bắt buộc kia chỉ đóng vai trò trung gian.

Như vậy người lao động lại mất thêm một khoản phí dịch vụ để chuyển tiền qua, chuyển lại?

Thì đó là câu chuyện giữa người lao động với người sử dụng lao động tự thương lượng với nhau.

Câu chuyện liên ngân hàng thì thế nào? Làm sao để hệ thống thẻ thanh toán có thể liên thông được giữa các ngân hàng với nhau?

Việc kết nối các ngân hàng trong thanh toán bao gồm cả hệ thống thanh toán ATM và các hệ thống khác là một sự cần thiết và nguyện vọng chính đáng của mọi người. Bản thân các ngân hàng cũng thấy sự cần thiết đó.

Nhưng chúng ta cũng không nên nhìn nhận quá cực đoan, bởi điều đó còn tùy thuộc vào cơ sở của mỗi ngân hàng, bản thân họ phải liên kết được với chính ngân hàng của mình đã.

Còn việc liên kết giữa các ngân hàng cũng không phải quá khó khăn và phức tạp. Bản thân Vietcombank là khách hàng từ Móng Cái đến Cà Mau đều mở tài khoản của Vietcombank, sử dụng dịch vụ online. Tôi ở Hà Nội mà tôi lại không kết nối được với chi nhánh Tp.HCM của Vietcombank mà lại cứ chăm chăm đi lo kết nối với các ngân hàng khác cũng không được.

Những lỗi xảy ra của dịch vụ thẻ ngân hàng thường không bao giờ ngân hàng chịu nhận lỗi, đã từng xảy ra tình trạng đó rồi nên người lao động, người sử dụng thẻ cảm thấy mất lòng tin vào ngân hàng?

Trong điều kiện nền tảng nền kinh tế hiện nay còn rất nhiều việc phải làm, phải bàn. Ta mong muốn hoàn thiện nhưng cũng phải cần một thời gian, không bao giờ có sự hoàn thiện lý tưởng.

Phó thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng đã từng nói ý kiến của các đại biểu Quốc hội đều chính đáng hết; tăng trưởng phải nhanh, lạm phát phải thấp, hội nhập nhanh, xuất khẩu phải nhanh, thâm hụt ngân sách thấp, cán cân thương mại phải được quản lý tốt... Nhưng thực tế nền tảng của chúng ta còn thấp thử hỏi trong ngày một ngày hai làm sao có thể tốt ngay được. Chất lượng đầu tư chúng ta đòi hỏi cao, nhưng cơ sở hạ tầng của ta còn kém.

Do vậy mà phải dần từng bước một, áp dụng vào ngân hàng cũng thế thôi.

Phải nhìn lại hệ thống ngân hàng trong những năm qua chúng ta đã làm được những gì, đã đến đươc mức độ nào. Còn mong muốn, mong ước là đương nhiên. Tôi đánh giá hệ thống ngân hàng của chúng ta hiện nay là rất tích cực.

Về mặt kỹ thuật, sử dụng thẻ, ngoài chuyện hiện đại hóa còn góp phần phòng chống tham nhũng. Thực sự liệu việc thanh toán qua thẻ nó giúp cho phòng chống tham nhũng thế nào?

Tài khoản của anh sẽ thể hiện rõ thu nhập. Khi đã có tài khoản rồi, sẽ hạn chế thanh toán bằng tiền mặt. Sử dụng tiền mặt là yếu tố tạo điều kiện cho tham nhũng, kể cả việc trốn thuế. Một ca sĩ khi tất cả các khoản thu nhập đều phải trải qua tài khoản, ta xác định ngay thu nhập của họ một tháng là bao nhiêu.

Nhưng khi đưa hối lộ không ai chuyển khoản cả, thưa ông...?

Vì thế cho nên một yêu cầu đặt ra là Nhà nước, Chính phủ và các cơ quan quản lý phải tạo điều kiện để đưa việc thanh toán qua tài khoản.