Chưa nắm đầy đủ tình hình thất nghiệp

Năm 2009 được dự báo sẽ tiếp tục khó khăn, nguy cơ nhiều DN bị phá sản hoặc thu hẹp sản xuất, dẫn đến việc cắt giảm, sa thải hàng loạt lao động. Bộ LĐ-TB&XH đã có đối sách gì để ứng phó với tình trạng này ?

Do các địa phương chưa báo cáo đầy đủ nên Bộ chưa nắm đầy đủ tình hình thất nghiệp. Con số trên 20.000 lao động mất việc vừa qua bao gồm số người lao động (NLĐ) thất nghiệp thật và một phần chuyển dịch việc làm từ nơi này sang nơi khác.

Để ứng phó nguy cơ NLĐ mất việc làm, Chính phủ đã xác định phải thực hiện tốt kế hoạch phát triển kinh tế xã hội, đặc biệt là sử dụng “gói” kích cầu 1 tỷ USD. “Gói” này ưu tiên cho các DN vừa và nhỏ, sử dụng nhiều lao động như dệt may, da giày, chế biến nông sản, thực phẩm...

Những DN đó hiện đang gặp rất nhiều khó khăn vì phải tăng lương tối thiểu, phí công đoàn …. DN được hỗ trợ, ổn định sản xuất sẽ tạo ra việc làm, giải quyết các vấn đề an sinh xã hội.

Bên cạnh đó, năm 2009, các chương trình kích cầu đầu tư, kích cầu tiêu dùng sẽ tạo ra nhiều việc làm mới. Sắp tới, Bộ LĐ-TB&XH sẽ tập trung rà soát, tìm hiểu hoạt động của DN các khu vực kinh tế đang gặp những khó khăn gì để có biện pháp hỗ trợ kịp thời hoặc tham mưu Chính phủ tháo gỡ vướng mắc.

Thưa Bộ trưởng, xuất khẩu lao động sẽ khó khăn khi các DN nước ngoài cũng đang gặp khủng hoảng kinh tế, chẳng hạn hơn 200 lao động Việt Nam tại Đài Loan vừa phải về nước trước thời hạn?

Đúng là không chỉ Việt Nam mà cả những nước nhập khẩu lao động của Việt Nam cũng gặp khó khăn, phải thu hẹp sản xuất, cắt giảm lao động, thậm chí phá sản nên gần đây đã có một số lao động Việt Nam phải về nước trước thời hạn.

Sắp tới, chúng ta phải tìm những thị trường tốt hơn, lao động đưa đi phải có tay nghề. Ngoài thị trường truyền thống, ta phải nâng cao khâu đào tạo, tuyển chọn người lao động và tìm kiếm các thị trường mới. Quan điểm của Bộ là không chú trọng đến số lượng, quan trọng là lao động đưa đi đảm bảo không bị mất việc.

Sắp tới khâu tuyển chọn lao động sẽ được coi trọng hơn. Việt Nam đã đề nghị các nước có chế tài cụ thể đối với những DN sử dụng lao động Việt Nam bất hợp pháp nên gần đây tỷ lệ NLĐ bỏ trốn, vi phạm hợp đồng giảm rõ rệt.

Mặc dù tình hình khó khăn nhưng Quốc hội đã giao ngành LĐ-TB&XH năm nay phải đạt được mục tiêu 1,7 triệu lao động. Với tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt 6,5%, nếu nỗ lực, hy vọng Bộ sẽ hoàn thành.

Đầu năm 2010 bắt đầu chi trả bảo hiểm thất nghiệp

Sắp tới, Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) sẽ được triển khai như thế nào ?

Từ 1/1/2009, chúng ta sẽ thực hiện thu bảo hiểm xã hội và theo quy định sau 12 tháng, tức vào đầu năm 2010 sẽ bắt đầu chi trả BHTN. Những người nộp bảo biểm từ 1/1/2009, nếu năm sau thất nghiệp nhưng sau 15 ngày chưa tìm được việc làm sẽ được hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Theo quy định, cơ quan Bảo hiểm xã hội Việt Nam sẽ được giao thu chi và quản lý quỹ bảo hiểm. BHTN cũng tương tự như BHYT, trợ cấp hưu trí hiện nay.

Trợ cấp thất nghiệp là tạm thời, không phải trả vài tháng là hết mà mục tiêu chính của chủ trương này là trong thời gian được hưởng, Nhà nước sẽ hỗ trợ NLĐ học nghề, tư vấn, giới thiệu để sớm tìm được việc làm.

Hiện nay, chúng tôi đang cố gắng làm thế nào để người lao động tiếp cận nhanh nhất loại hình bảo hiểm mới này, chẳng hạn một NLĐ nào đó thất nghiệp, phải nộp hồ sơ đăng ký thì đăng ký ở nơi nào thuận tiện, ít tốn kém đi lại nhất vì quy định chỉ cho phép người lao động trong thời hạn 7 ngày kể từ ngày bị mất việc làm phải thực hiện thủ tục đăng ký.

Dự báo vào năm 2009, số lượng người mất việc sẽ tăng cao, trong khi đến năm 2010 mới thực hiện chi trả trợ cấp thất nghiệp thì có trễ quá không, thưa Bộ trưởng ?

Luật đã quy định như vậy. Người được hưởng BHTN là công dân Việt Nam, làm việc theo hợp đồng xác định thời hạn và không xác định thời hạn phải có thời hạn đóng BHXH ít nhất là 12 tháng.