Giá thức ăn chăn nuôi bắt đầu tăng mạnh từ cuối năm ngoái cho tới nay sau khi có thông tin Bộ Tài chính tăng thuế nhập khẩu nguyên liệu thức ăn chăn nuôi kể từ ngày 1-1-2010, bất chấp thức ăn chăn nuôi trong nước đang tồn kho nhiều.
Từ giữa tháng 12 năm ngoái, giá các sản phẩm thức ăn chăn nuôi bắt đầu rục rịch tăng mặc dù theo thống kê của Tổng cục Thống kê, hàng tồn kho thức ăn chăn nuôi ở các nhà máy vào ngày 1-12-2009 tăng tới 128,4% so với 1 năm trước. Thế nhưng giá thức ăn chăn nuôi trong quí 4-2009 tăng bình quân 3 - 5% so với quí 3, còn tháng 1-2010 thì tăng 2 - 2,4% so với tháng 12 năm ngoái.
Nếu tính trong vòng 3 năm trở lại đây thì giá thức ăn chăn nuôi trên thị trường đã tăng tới 40 - 60% tùy loại. Trong khi đó, các sản phẩm đầu ra của chăn nuôi như thịt, trứng, sữa, nông dân bán ra thị trường, nếu có tăng giá cũng chỉ ở mức 5 - 10% vào những đợt khan hiếm hàng hay mùa tết, sau đó giảm trở lại.
Các nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi cho rằng, tăng giá vào quí 4 hàng năm đã thành thông lệ vì thời gian này, giá bắp làm nguyên liệu tăng cao do đã hết mùa vụ thu hoạch. Mặt khác, các nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi cho rằng thông tin nhà nước điều chỉnh thuế nhập khẩu đối với bắp và một số nguyên liệu sản xuất thức ăn chăn nuôi nhập khẩu kể từ ngày 1-1-2010 cũng tác động tới thị trường nhóm sản phẩm này.
Năm 2006, thuế nhập khẩu bắp là 5%. Sau nhiều lần Hiệp hội thức ăn chăn nuôi Việt Nam (VFA) phản đối bởi Việt Nam còn phụ thuộc vào nhập khẩu bắp và giá bán thức ăn chăn nuôi trên thị trường còn phụ thuộc vào thuế nhập khẩu nguyên liệu, Bộ Tài chính đã giảm xuống còn 2% vào năm 2007 và sau đó giảm dần, có lúc còn 0%.
Tuy nhiên, theo ông Lê Bá Lịch, Chủ tịch hiệp hội, với chính sách tăng thuế nhập khẩu thức ăn chăn nuôi thì vào các tháng đầu năm 2010, giá thức ăn chăn nuôi còn tiếp tục tăng và rất có thể sẽ có một đợt tăng giá bán mới. Bởi bản thân các nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi cũng đang đứng trước nguy cơ đóng cửa nếu không buộc phải đẩy giá lên cao.
Và hiệp hội này tiếp tục kiến nghị Bộ Tài chính như đã từng kiến nghị về chính sách thuế mỗi năm đôi ba lần. Đó là không nên áp dụng chính sách tăng thuế nhập khẩu thức ăn chăn nuôi vào thời điểm đầu năm 2010 hoặc phải điều chỉnh lại mức thuế suất và mức thuế 0% là cái mốc mà nhiều doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi mong muốn, với cái lý tăng thuế nhập khẩu nguyên liệu thì nông dân chăn nuôi trong nước lại sẽ gặp khó.
Trong khi các doanh nghiệp cho rằng chính sách tăng thuế nhập khẩu tác động đến việc tăng giá thức ăn chăn nuôi, nhưng theo giải thích của Vụ Chính sách thuế, Bộ Tài chính, thì thông tư mới đây của bộ là giữ nguyên mức thuế suất nhập khẩu như trước đây đối với các nguyên liệu sản xuất thức ăn chăn nuôi. Chỉ riêng với mặt hàng bắp mới điều chỉnh và chỉ ở mức thấp, vì vậy, việc tăng thuế không tác động lớn tới giá thành sản xuất thức ăn chăn nuôi của các doanh nghiệp.
Thông tư 216/TT-BTC ngày 12-11-2009 của Bộ Tài chính, ban hành biểu thuế xuất nhập khẩu ưu đãi năm 2010 thì trong nhóm nguyên liệu thức ăn chăn nuôi nhập khẩu chỉ có mặt hàng bắp là được điều chỉnh thuế nhập khẩu với mức chung là 5%, các năm trước thì thấp hơn,khoảng 2% và có lúc 0%.
Tuy nhiên, một chuyên viên của vụ này cho rằng kim ngạch nhập khẩu bắp chỉ chiếm dưới 10% trong tổng kim ngạch nhập khẩu nguyên liệu sản xuất thức ăn chăn nuôi.
Cả nước hiện có gần 300 nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi cho gia súc, gia cầm và thủy sản với lượng thức ăn đưa ra thị trường 6,5 - 7 triệu tấn/năm và sản lượng thức ăn đang tăng mạnh do phát triển nghề nuôi cá tra. Hiện sản lượng thức ăn thủy sản dành cho cá tra 1 năm khoảng 2 triệu tấn.